پرینترها و یا همان چاپگرها در همه جا به چشم می‌خورند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سازمان‌ها، دفاتر، اداره‌ها و... اما آیا این چاپگرها و محصولات چاپی بی ضرر هستند و خطری برای سلامتی انسان محسوب نمی‌شوند؟ اصلا اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن چیست؟ چه چیزی در چاپگرها وجود دارد که موجب ضرر هستند؟ این مواردی است که چاپ کهن می خواهد در مقاله اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن، به آن بپردازد و مورد بررسی قرار دهد. اگر با چاپگرها و پرینترها سر و کار دارید تا انتهای مطلب با ما همره باشد.
قبل از این که به بررسی این مطلب بپردازیم که اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن چیست؟ بهتر است به بررسی و تعریف تونر بپردازیم. زیرا عامل اصلی مضر بودن چاپگرها برای انسان تونرها هستند. تونر در واقع در پرینترهای لیزری مورد استفاده قرار می‌گیرد. عموما پرینترهای لیزری برای چاپ بر روی کاغذ از جوهر مایع استفاده نمی‌کنند.
جوهر مورد استفاده در این چاپگرها به صورت پودری ریز به نام تونر بوده که در هنگام چاپ روی کاغذ ذوب می‌شود. تونرها حاوی ترکیبات سیاه خطرناکی هستند که به سلامت انسان آسیب می‌زنند. این ضرر هنگام استفاده از کارتریج‌های نا ایمن و آسیب دیده بسیار بیشتر نیز می‌شود. تونرها عموما دارای کربن سیاه هستند که به عنوان عامل سرطان زا شناخته شده و همچنین در برخی از آن‌ها نیز آهن وجود دارد.
شناخت اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن زمانی امکان پذیر است که ما به طور کامل با تونر که عامل اصلی آسیب به بدن انسان است آشنا باشیم. در واقع تونر تشکیل شده است از، مقدار زیادی کربن سیاه که با مواد شیمیایی دیگر مانند اکسید آهن ترکیب می‌شود. اما با گذشت زمان ساختار مورد استفاده برای تولید آن متغیر شد تا وضوح، ظرافت و کیفیت چاپ بیشتر شود. در نتیجه امروزه تونر حاوی نانو ذرات مهندسی شده یا ENP است.
اما ENP چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که ENP پلیمرهایی هستند که از مواد افزودنی متفاوتی مانند: سیلیکون، اکسیدهای آهن، مس، منگنز تشکیل شده‌اند. این نانو ذرات به دلیل اندازه بسیار کوچکی که دارند توانایی نفوذ به عمق ریه‌ها را داشته و می‌توانند سلامت انسان را به خطر بی‌اندازند. همچنین این ذارت به راحتی می‌توانند وارد جریان خون شوند. در نتیجه، ذرات موجود در تونر بعد از گرم شدن با هم ترکیب شده و خطر استنشاق و آسیب را به وجود می‌آورند.
از دهه 1990 نگرانی هایی در مورد اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن و همچنین خطرات سلامتی ناشی از انتشار چاپگرهای لیزری به وجود آمد. مطالعات متعدد نشان داده است که تونر مورد استفاده در پرینترهای لیزری حاوی ترکیبات خطرناکی مانند نانو ذرات فلزی و مواد سرطان زا است که در طول فرآیند چاپ به هوای محیط ساطع می‌شود و می‌تواند مشکلات سلامتی مختلفی را ایجاد کند. مرکز نانوتکنولوژی و نانوتوکسیکولوژی هاروارد نتیجه بررسی و مطالعه 54 پژوهش تحقیقاتی را منتشر کرد و تأیید کرد که شواهد علمی قانع‌کننده‌ای از اثرات آسیب بر سلامتی موادی مانند : اکسیداتیو سیتوتوکسیک و ایجاد التهاب‌ها و بیماری‌های تنفسی وجود دارد. قرار گرفتن در معرض دائمی جوهر چاپگرها می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن دستگاه تنفسی، سیستم ایمنی و قلب و عروق و سایر اندام ها شود.
در چند سال خیر یک تیم تحقیقاتی در دانشگاه هاروارد مستقر شده است، که در پنج سال گذشته روی این ذرات مطالعه می‌کردند. این تحقیق اطلاعات در این مورد را یک گام به جلوتر برده و نتیجه را در مقاله‌ای در مجله Environmental Science: Nano منتشر کرده‌اند. طبق این تحقیقات اثرات هم افزایی نانو ذرات مهندسی شده و مواد آلی منتشر شده از چاپگرهای لیزری با استفاده از تونرهای فعال نانو، پیامدهای بالقوه سلامتی ناشی از قرار گرفتن در معرض ذرات آلی را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد.
در حالی که کار بر روی ارزیابی خطرات بهداشتی مرتبط با ENPs انجام شده است، محققان پیشنهاد می‌کنند که در ارزیابی خطر مواجهه با PEP ها شکاف دانشی وجود دارد. آن‌ها همچنین به تغییرات مولکولی به ویژه، تغییر از ذرات با وزن مولکولی کم به ذرات با وزن مولکولی بالا نیز پرداختند زیرا ذرات با وزن مولکولی بالا برای سلامتی انسان خطرناک تر به نظر می‌رسند.
محققان از طیف‌سنجی مغناطیسی هسته‌ای همراه با کروماتوگرافی گازی برای بررسی تغییراتی که در نانوذرات در طول دوره چاپ رخ می‌دهد، استفاده کردند. چیزی که آن‌ها دریافتند این بود که هیدروکربن‌های معطر با وزن مولکولی کم که در تونر وجود داشتند با نانوذرات واکنش نشان داده- واکنشی که با دمای بالای مورد استفاده در هنگام چاپ کمک می‌کرد - تا ذرات با وزن مولکولی بالاتر تولید کنند. ذرات با وزن بالاتر نسبت به ذرات با وزن کمتر در تونر خطراات بیشتری را برای سلامتی به وجود می‌آوردند.
حال در این بخش از مقاله اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن به بررسی کاهش آسیب‌های چاپ بر سلامت خواهیم پرداخت. همان طور که گفته شد چاپگرها به دلیل استفاده از تونر در طولانی مدت می‌توانند به همه اندام‌های بدن مانند پوست، ریه، خون و... آسیب برساند. در نتیجه برای کاهش این مضرات مهم‌ترین نکته ایمن کار کردن است. اولین نکته در هنگام استفاده از چاپگرهای حاوی تونر این است که از ماسک و دستکش استفاده کنید. در هنگام تعویض جوهر سعی کنید در فضای باز قرار داشته باشید. از تماس تونر با چشم و دیگر قسمت‌های صورت پرهیز کنید. حتما در فضای که کار با چاپگر را انجام می‌دهید دستگاه تهویه مناسب وجود داشته باشد.
اما این موارد برای افرادی است که به طور مستقیم با چاپگر در ارتباط هستند. اما حال این سوال پیش می‌آید که افرادی که به طور غیر مستقیم نیز با محصولات چاپی در ارتباط هستند نیز در معرض خطر قرار دارند؟
در پاسخ باید بگوییم که بله، چاپگرها و جوهر مورد استفاده در آن می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند. یا بسیاری از افراد هستند که از کاغذهای تولید و چاپ شده به این روش برای پیچاندن سبزیجات، نان و... استفاده می‌کنند. در واقع این افراد به همراه غذا بسیاری از این ذرات شیمیایی را می‌خورند و به خود آسیب می‌زنند.
البته امروزه با ظهور چاپ سه بعدی و دیگر روش‌های چاپ که جایگزین چاپ لیزری و تونرها شده‌اند تا حدودی مشکلات و مضرات این نوع چاپ چه برای انسان و چه برای محیط زیست کاهش یافته است.
اثرات چاپ بر سلامتی انسان و روش‌های کاهش آن مبحثی بود که در این مطلب به بررسی آن پرداختیم. در این مطلب به طور کامل مضرات استفاده از چاپگرهایی که حاوی تونر هستند را شرح دادیم و در انتها روش‌های ایمن کار کردن را نیز بیان کردیم. به طور کل وجود برخی ذرات موجود در تونر که برای چاپ‌های لیزری استفاده می‌شود می‌توانند سلامت انسان را به راحتی تهدید کنند.
نظر شما درباره اثرات و مضرات چاپ بر سلامت انسان و روش های کاهش آن چیست؟