فرآیند چاپ کتاب ابعاد مختلفی دارد که هر کدام از این مسایل، دارای یک سلسله زیرمجموعه هستند. یکی از این مباحث، چاپ طلاکوب است. چاپ طلاکوب از مدل های مطرح و مشهور در حوزه چاپ صنعتی است که با توجه به زیبایی ظاهری و جذابیت بصری که بر روی محصولات ایجاد میکند، مورد استقبال مخاطبان این حوزه قرار گرفته است. چاپ طلاکوب توسط مراکز چاپ مختلفی، مثل مجموعه چاپ کهن انجام میشود که بر اساس نوع آن ویژگی های متفاوتی هم دارد و شامل تنوع محصولی متفاوتی اعم از سالنامه، کتاب، کارت ویزیت و... است. اما این فرآیند چگونه رخ میدهد؟ به طور کلی مراحل و روند این نوع چاپ بر اساس ذوب طلا یا ورق طلا است که یا با ماشین های مخصوص یا به صورت دستی انجام میشود. در ادامه به بررسی چیستی طلاکوب و نکات پیرامون آن پرداخته شده است.
معمولا طلا را به عنوان یک جواهر تزیینی زنانه که باعث جذاییت و زیبایی ظاهری میشود، انتخاب میکنند. بر همین اساس، چاپ طلاکوب هم حکم زیورآلات انواع چاپ را دارد. چاپ طلاکوب در واقع نوعی از چاپ است که بر اساس مدل چاپ مسطح یا تایپوگرافی انجام میشود و به چاپ داغ هم مشهور است. این نوع چاپ علی رغم ظاهر اسم آن صرفا طلایی رنگ نیست، بلکه رنگهای مختلفی مثل خاکستری، نقره‌ای، طلایی، قرمز، آبی و... دارد. این نوع چاپ ها همانطور که ذکر شد، به انواع مختلفی تقسیم میشود که در ادامه به اختصار هر کدام از این موارد توضیح داده شده است.
اگر بخواهیم انواع چاپ طلاکوب را نام ببریم باید بر اساس مولفه های مختلف به آن بپردازیم که در اینجا به مهمترین انواع آن اشاره شده است. مطرح ترین نوع چاپ عبارتند از:
_ طلاکوب گرم: چاپ طلاکوب گرم به شکل حرارتی است و معمولا بر روی کلیشه هایی که دارای طرح های مختلف هستند انجام میشود. بعد از اینکه بر روی کلیشه مورد نظر قرار میگیرد، با استفاده از گرما و انتقال حرارت روی سطح مورد نظر قرار میگیرد. ویژگی ملموس طلاکوب حرارتی این است که ظاهر زیبایی دارد و باعث ایجاد یک جلوه بصری گیرا در بین مخاطبان میشود که در نهایت آن ها را به تهیه محصولات چاپی طلاکوب ترغیب میکند. از جمله نکات دیگر در این نوع چاپ، طراحی ظریف و سنجیده در کلیشه مورد نظر است.
_ طلاکوب سرد: برخلاف مدل قبلی، نیاز به حرارت ندارد بلکه به صورت دستی و با استفاده از چسب بر روی سطح مورد نظر اعمال میشود. میتوان گفت طلاکوب سرد مثل چاپ افست است که برجستگی ندارد و در سطح هایی استفاده میشود که فاقد پوشش هستند.
این مدل در برخی موارد استفاده میشود چرا که این نوع چاپ از کیفیت مناسبی برخوردار نیست و در طرح های خاص و ویژه هم کاربرد ندارد. از این جهت مزیتی ندارد. صرفا از جهت اینکه هزینه های آن نسبت به مدل طلاکوب گرم به مراتب پایینتر است میتواند مورد استفاده مخاطبان قرار بگیرد. از آنچه بیان شد میتوان نوع دیگری از طلاکوبی را هم مطرح کرد که طلاکوبی دستی و ماشینی نام دارد. به عبارت دیگر روش های طلاکوبی به صورت دستی، ماشینی هم انجام میشود که هر کدام خصوصیات ویژه ای دارند.
طلاکوبی به دو روش اصلی انجام میشود که عبارتند از:
_ طلاکوبی دستی: در مدل دستی همانطور که پیداست، ماشین نقش ثانویه دارد. ابتدا حروف چینی میشود، سپس یک لایه ورق مخصوص طلاکوبی را بر سطح جلد مدنظر قرار میدهند و بعد از آن اهرم مربوط به دستگاه طلاکوبی بر روی کاغذ مدنظر فشار داده میشود و در نهایت چاپ صورت میگیرد.
_ طلاکوب ماشینی: سیستم های کامپیوتری اینجا نقش بیشتری دارند و ابتدا طرح مورد نظر در آن ها ساخته میشود، سپس فایل آماده برای انجام کلیشه سازی ارسال میشود. در نهایت این کلیشه تولید شده، روی دستگاه طلاکوب قرار داده میشود. در انتها اپراتور قطعه آماده شده را در دستگاه میگذارد و با استفاده از فشار یا حرارت دستگاه، ورق طلایی رنگ یا نقره ای یا... بر روی سطح مورد نظر اعمال میشود.
دستگاه های طلاکوبی هم به انواع پنوماتیک، دستی و هیدرولیکی تقسیم میشوند. دستگاه های دستی فشار لازم را از طریق اپراتور انسانی به دست می آورند. در مدل های پنوماتیک، دستگاه با استفاده از فشار باد وارد میشود و فشار مذکور میتواند بین ۴۰۰ تا ۵۰۰۰ کیلو باشد. طبیعی است که این روش مناسبتر از حالت دستی است. در نهایت مدل هیدرولیکی است و حالت نیمه اتوماتیک یا اتوماتیک دارد که با استفاده از روغن کار میکند. این روغن باعث انتقال یک نیروی بیشتر و در نتیجه یک فشار بیشتر میشوند.
تا به اینجا درباره چیستی طلاکوب و انواع آن و همچنین روش های انجام فرآیند طلاکوبی مطالب ذکر شد اما همه این فرآیند برای کاربرد طلاکوبی است. اساسا طلاکوبی در چاپ های مختلف صنعتی مثل چاپ کارت ویزیت، کارت معرفی، چرم، چاپ جلد کارت های شناسایی، تقویم، دفترهای اداری و تلفنی، کتب و انواع مختلفی از چاپ محصولات انجام میشود. علت این کاربرد هم زیبایی ظاهری و شکل منحصر به فردی است که با استفاده از چاپ طلاکوب ایجاد میشود. اصولا زیبایی محصول و شکل ظاهری آن در جذب مخاطب نقش به سزایی دارد. از این جهت طلاکوب میتواند توجه مخاطبین را جلب کند و انگیزه های زیادی در بین شرکت های مختلف فعال در حوزه های صنعتی ایجاد کند که برای معرفی خود از این نوع چاپ بر روی محصولات مختلف خود اعم از کارت ها، بروشورها، تقویم ها و سررسیدها و... استفاده کنند.
باید توجه داشت که این زیبایی ظاهری اگر با خلاقیت و ابداعات طراحان محصولات چاپی همراه شود، نقش دو چندانی در جذب مخاطب ایجاد میکند.
اگر بخواهیم به امتیازات یا مزایای این نوع چاپ اشاره کنیم، زیبایی ظاهری، تنوع محصولات، شخصی سازی تولیدات چاپی و برجسته سازی از مزایای اصلی آن است. اما مهمترین ایراد این نوع محصول هم بحث هزینه های آن است. اصولا چاپ طلاکوب هزینه بالایی دارد و از همین جهت مانعی اصلی برای استفاده شرکت ها و اشخاص فعال در صنایع و خدمات مختلف جامعه است.
نظر شما درباره چاپ طلاکوب چیست و بهترین مرکز چاپ طلاکوب کجاست؟ چیست؟