مقالات

فلسفه و تئوری رنگ ها

1402/2/9

1666 مشاهده

 فلسفه و تئوری رنگ ها

شاید پذیرش این باور کمی سخت باشید اما آنچه که در طراحی و گرافیک بسیار مهم است رنگ‌ها هستند. زیرا تئوری و فلسفه رنگ‌ها است که ماهیت یک طراحی یا یک کار گرافیکی را می‌سازد. در نتیجه، ممکن است یک فرد با دیدن یک رنگ در کارت ویزیت شما احساساتش برانگیخته شود و یا با دیدن یک طرح دیگر واکنش مخالف آن را از خود نشان دهد. در نتیجه پای فلسفه و تئوری رنگ به میان کشیده می‌شود و باید بپذیریم که تئوری رنگ ها به خودی خود یک علم و هنر است. در کشورهای پیشرفته برخی از برندها از مشاوره رنگ برای مشخص کردن رنگ برند خود استفاده می‌کنند. در نتیجه برای اینکه یک طرح گرافیکی مناسب را طراحی کنید آشنایی با این امر کاملا ضروری است. در ادامه بیشتر موارد مرتبط با تئوری رنگ را بررسی خواهیم کرد.

 دسته بندی تئوری رنگ‌ ها

برای این که بیشتر با فلسفه رنگ ها آشنا شوید ابتدا آن‌ها را به چند  دسته اساسی مانند رنگ گرم، رنگ سرد، رنگ‌های خنثی و... تقسیم می‌کنیم و به تفکیک هر یک را بررسی خواهیم کرد.

 رنگ های گرم

اولین دسته از رنگ‌ها که به بررسی آن خواهیم پرداخت رنگ‌های گرم هستند. این دسته از رنگ‌ها شامل رنگ‌های هستند که انرژی، مثبت اندیشی، شور و حرارت را به انسان منتقل می‌کنند. رنگ‌های مانند قرمز، زرد، نارنجی و طیف‌های مختلف این سه رنگ جز رنگ گرم به شمار می‌روند. این سه رنگ را در طبیعت در هنگام طلوع و یا غروب خورشید، برگ‌های پاییزی، آتش و... مشاهده خواهید کرد.

از این سه رنگ، دو رنگ آن به عنوان رنگ اصلی شناخته می‌شوند و رنگ نارنجی ترکیبی از این دو رنگ است. این امر بیان‌گر این مطلب است که رنگ‌های گرم از ترکیب یک رنگ گرم با یک رنگ سرد به وجود نمی‌آیند. در نتیجه استفاده از رنگ‌های گرم در طراحی و چاپ پوستر مشاغلی که نیاز به ایجاد هیجان در مشتری دارند بسیار مهم و تاثیرگذار است.

 رنگ قرمز

اولین رنگ از رنگ‌های گرم که فلسفه و تئوری آن را بررسی خواهیم کرد رنگ قرمز است. این رنگ، رنگی بسیار گرم بوده و نمادی از جنگ و خشونت یا عشق و اشتیاق است و حتی به عنوان علامت خطر و هشدار نیز از این رنگ استفاده می‌شود. این رنگ تنها به این نمادها خلاصه نشده و از نظر فیزیکی نیز بر انسان اثر گذاشته و فشار خون و تعداد ضربان قلب را افزایش می‌دهد، در واقع این رنگ گرم بر متابلیسم افراد اثر گذار است. 
اما در هنگام استفاده از تئوری رنگ‌ها باید به فرهنگ و آداب و رسوم هم توجه داشت، زیرا رنگ‌ها در هر مکتب و آدام و رسومی تعریفی مختص به خود دارد. برای مثال رنگ قرمز  در کشور چین، رنگ شانس، رفاه و شادی و یا در کشور هند از این رنگ برای لباس عروس استفاده می‌شود. اما همین رنگ قرمز در کشور آفریقای جنوبی رنگ عزا و ماتم است.
در طراحی انواع محصولات چاپی، استفاده از رنگ قرمز می‌تواند یک رنگ برجسته و قوی باشد. اگر بیش از حد از آن در طراحی‌ها استفاده شود، به خصوص در خالص‌ترین شکل آن، می‌تواند تأثیر فوق العاده‌ای داشته باشد. این یک رنگ عالی برای استفاده در مواقعی است که قدرت یا اشتیاق را می‌خواهد به تصویر بکشید. در زیر چند نمونه از بنرها و دیگر اقلام چاپی که با رنگ قرمز طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد: 

 • رنگ نارنجی 

رنگ دیگری که در تئوری رنگ ها در دسته رنگ گرم قرار می‌گیرد رنگ نارنجی است. رنگی بسیار سرزنده و پر انرژی که به صورت ناخودآگاه انسان آن را با پاییز در ذهن تصور می‌کند. استفاده از این رنگ برای طرح‌هایی که تغییر را القا می‌کنند بسیار تاثیرگذار است. در زیر چند نمونه از اقلام چاپی که با رنگ نارنجی طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد: 

 • رنگ زرد

آخرین رنگ گرم در زمینه تئوری رنگ‌ها که به بررسی آن خواهیم پرداخت رنگ زرد است. این رنگ به نسب دو رنگ دیگر که به بررسی آن پرداختیم رنگ روشن‌تر و پر انرژی‌تری است. این رنگ از نظر فلسفه رنگ‌ها به امید، شادی و نشاط از یک سو و از سوی دیگر با خطر، ترس و فریب نیز شناخته می‌شود. این رنگ نیز به مانند رنگ قرمز و بسیاری دیگر از رنگ‌ها در فرهنگ‌های مختلف معنای مختص به خود را دارد. برای مثال در مصر رنگ زرد برای عزاداری، در ژاپن نشان دهنده شجاعت و در هند رنگی برای بازرگانان است.

در طرح‌های گرافیکی مانند طراحی تراکت، زرد روشن می‌تواند حس شادی و نشاط را القا کند. اما رنگ زرد مایل به کرم معمولاً به عنوان رنگی خنثی از نظر جنسیت برای نوزادان (به جای آبی یا صورتی) و کودکان خردسال استفاده می‌شود. اما دو رنگ دیگر از طیف زرد یعنی زرد تیره و زرد طلایی برای استفاده در طراح‌هایی که حس آنتیک بودن را القا می‌کنند مناسب است. در زیر چند نمونه از اقلام چاپی که با رنگ زرد طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد:

 رنگ های سرد

دسته دوم رنگ‌های مورد بررسی در تئوری رنگ، رنگ‌های سرد هستند. رنگ‌هایی مانند سبز، آبی، بنفش که یادآور شب، دریا، جنگل و... به شمار می‌روند. این رنگ از نظر فلسفه و تئوری رنگ ها رنگی آرام بخش و تا حدودی محتاط است. جالب است که آبی تنها طیف رنگ سردی است که خود رنگ اصلی بوده و بقیه رنگ‌های این طیف از ترکیب رنگ آبی با رنگ‌های گرم ایجاد می‌شوند. به همین دلیل، سبز برخی از ویژگی‌های زرد و بنفش برخی از ویژگی‎های قرمز را به خود اختصاص داده‌اند.

 • رنگ سبز 

این رنگ بیانگر رشد و شکوفایی است و به عبارتی بیانگر شروع دوباره از یک سو و از سوی دیگر بیانگر فروانی و ازدیاد است. اما این رنگ جنبه منفی نیز دارد و بیانگر حسادت و کمبود توجه است. آرام بخشی رنگ آبی به همراه انرژی رنگ زرد را نیز در این رنگ می‌توان مشاهده کرد. رنگ سبز برای استفاده در تبلیغات کارهایی که با ثروت، ثبات، نوسازی و طبیعت مرتبط باشد، مناسب است. در زیر چند نمونه از اقلام چاپی که با رنگ سبز طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد:

 • رنگ آبی

در ادامه بررسی تئوری رنگ‌ها به رنگ آبی خواهیم پرداخت. رنگی سرشار از آرامش و مسئولیت که طراوت،‌ شادابی و جوی دوستانه را نیز به همراه خود دارد. این رنگ عموما اعتماد را به مخاطب خود القا کرده و در برخی از فرهنگ‌ها جنبه مقدس نیز دارد. در زیر نمونه‌ای از اقلام چاپی که با رنگ آبی طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد:

 رنگ ‌های خنثی ها

این رنگ‌ به عنوان رنگ‌های هستند که در هیچ کدام از دسته‌های رنگ گرم و سرد جای نمی‌گیرند و معمولا با رنگ‌های روشن ترکیب می‌شوند. رنگ‌های مانند سفید، مشکی و خاکستری جر آن دسته رنگ‌های هستند که به رنگ خنثی شهرت دارند. در زیر چند نمونه از اقلام چاپی که با رنگ خنثی طراحی شده‌اند را مشاهده خواهید کرد:

 کلام آخر

در این مطلب به طور اجمالی اما کامل به بررسی فلسفه و تئوری رنگ‌ها پرداختیم و هر کدام را نیز به طور جداگانه بررسی کردیم. علت اهمیت آشنایی با تئوری رنگ‌ها این است که، موجب بهبود کار در طراحی و چاپ کارهای گرافیکی شده و می‌توان به کمک فلسفه رنگ‌ها خروجی بهتری دریافت کرد. این امر به ویژه در زمینه طراحی کارت ویزیت و دیگر اقلام ست اداری بسیار اهمیت دارد. در مجتمع چاپ کهن تمام این موارد با دقت و توجه ویژه از سمت طراحان رعایت شده و همین امر کار را برای شما آسان خواهد کرد.